Bretonia czyli wakacje w krainie skrajności

Zaprawdę będzie to opowieść o wielkich czynach i ludzkich słabościach, wygranych bitwach i przegranych ideach, o przedziwnych stworach i wiejskich zabobonach, o rycerzach i wieśniakach, o krainie pełnej przeciwieństw. Będzie to opowieść o Bretonii.

“Bretonia to kraj spokojny i sprawiedliwy, w którym każdy człowiek wie, gdzie jego miejce. Twoje jest na stryczku.”
– Teoderyk, lord Maronz, do schwytanego banity

Najnowszy dodatek opisujący krainy Starego Świata przenosi nas na zachód od Imperium – szczegółowo opisanego w “Dziedzictwie Sigmara”, do Bretonii. Oba podręczniki dodatkowe otwierają cykl geograficzny którego zadaniem, jak sie zdaje, jest przybliżenie realiów świata Warhammera w dziedzinie krain, polityki, kultury i religii. O ile “Dziedzictwo Sigmara” stanowiło rozszerzenie wiedzy “Podręcznika Głównego”, czy choćby informacji zawartych na kartach kampanii “Ścieżki Przeklętych” – to “Rycerze Graala” stanowić mogą samodzielny podręcznik gry. Dzięki niemu możemy od podstaw rozpocząć przygodę w świecie Warhammera, rozpoczynając swoją karierę w jednym z księstw Bretonii i nawet nie zbliżyć sie do granicy Imperium. Takie podejście może być szczególnie wartościowe dla wszystkich tych, którym znudziło się dreptanie po imperialnych traktach i ratowanie wciąż tych samych miast przed zagładą.
Pisząc te słowa czuję się właściwie jak pracownik biura podróży, piszący ofertę wczasową. Dla większości bowiem graczy dodatek będzie odskocznią od głównych przygód w Imperium.
Do Bretonii warto wybrać się, aby poznać jej specyfikę i kulturowe różnorodności. To sprawi, że nawet najstarsi gracze, orzeźwią się i nie popadną w rutynę, wiedza bowiem nabyta w Imperium nie zawsze przyda się w innej krainie.

“Kim jest rycerz bez wierzchowca? Lecz zaprawdę czymże jest wierzchowiec bez rycerza? Rycerz i wierzchowiec jego, tak jak szlachcic i chłop, istnieć bez siebie nie mogą. Na takich fundamentach, na takich nierozerwalnych związkach wzniesiono solidną twierdzę bretońskiej krainy.”
– król Louen Lwie Serce

“Rycerze Graala” to, podobnie jak “Dziedzictwo Sigmara”, 152 stronicowy almanach wiedzy o krainie. Kredowy, kolorowy papier, z mnóstwem ilustracji, map i schematów. Całość wydana w twardej oprawie. Jego zawartość wydaje się nieco “hermetyczna”, bo o ile “Dziedzictwo Sigmara” przybliżało codzienne realia naszych bohaterów – tak w nowym dodatku dowiadujemy sie o krainie nowej, niepoznanej jeszcze i często odległej dla graczy. Nie jest to z pewnością podręcznik dla początkujących graczy – choć i ci mogli by pewnie swoją pierwszą przygodę przeżyć w bretońskim księstwie. Specyfika jednak Starego Świata i ponadczasowość Imperium, każe mi odradzić Bretonię wszystkim rozpoczynającym grę. Warhammer moim zdaniem powinien być poznawany najpierw od strony mroków Drakwaldu, mroźnych zim w Szarych Górach, czy spelun Biednej Dzielnicy Altdorfu. Osobiście uważam, że o podróży do Bretonii zacząć myśleć może drużyna która kompletuję conajmniej drugą, trzecią profesję. Gdy już jednak zdecydujecie się na wyprawę, warto wgryźć się w dodatek od deski do deski, kraina ta stanowi bowiem ogromne źródło wiedzy, która stanie się pożywką dla niezliczonych przygód i pomysłów na sesje.

“Każdy chłop winien nosić kapelusz, zaś wysokość jego znamionować powinna podatek uiszczony panu zeszłego roku.”
– Przepis prawa lokalnego

Dodatek stanowi dziewięć części. W pierwszej poznamy ogólnie krainę Bretonii i jej mieszkańców, dowiemy się z niego między innymi dlaczego do zbierania trufli potrzebne są conajmniej dwa ogary i jak wyznacza się triangulację określającą położenie tych unikatowych przysmaków.
Kolejny rozdział to historia Bretonii, od początków jej powstania aż po nowożytność. Poznamy historię wojen rycerskich i szczegóły upadku Mousillon. Po historii, czas na politykę i prawo księstw. Mistrzowie Gry będą mogli poznać system feudalizmu, który panuje w tej krainie aby lepiej oddać i uświadomić graczom pozycje społeczne podczas przeprowadzania sesji. W Bretonii wciąż obowiązują zasady kodeksu honorowego, poznamy więc kodeks rycerski, prawa ziemskie i zwyczajowe, poruszony został także temat licznej grupy banitów przebywających na tych ziemiach.
Rozdział piąty opisuje aspekty społeczno-kulturowe Bretonii, poznamy więc panującą religię i obyczaje w tym kult Pani Jeziora i ideę świętego Graala.
Część szósta w całości poświęcona jest najciekawszej grupie społecznej Bretonii – rycerstwu. Być może to właśnie chęć nabycia tytułu rycerskiego przyciągnie do Bretonii wielu graczy, nie jest to jednak zbyt łatwo osiągalny zaszczyt. Z części poświęconej rycerstwu dowiemy się o wszystkim tym co potrzebne jest aby zostać pasowanym na rycerza, a także o poszukiwaczach Graala, posiadłości ziemskiej, wierzchowcach i cnotach rycerskich.
Największy rozdział siódmy, rozpisany aż na sześćdziesięciu stronach, stanowi szczegółowy opis wszystkich czternastu księstw bretońskich. Każde z odrębną kulturą i specyfiką, każde z własną historią, ludnością i niezwykłymi miejscami. Ponadto na końcu każdego z opisów księstwa, znajdziemy pomocne wskazówki i pomysły na przygody, które z pewnością mogą stanowić zalążek wielu ciekawych sesji.
Kolejna część dodatku, przeznaczona jest dla tych graczy, którzy w Bretonii pragną rozpocząć swoją przygodę, lub pozostać w niej na dłużej. Znajdziemy tutaj zestawy cech początkowych dla bohaterów oraz szereg nowych profesji ściśle związanych z krainą Pani Jeziora. Ostatnia część dodatku, jak to ma się w zwyczaju, stanowi przygoda pod tytułem “Objawy zła”. Jest znakomitym sprawdzeniem w praktyce nabytej przez Mistrza Gry wiedzy. Pozwala także wdrożyć graczy w realia nowego świata za zachodnią granicą Imperium.

“Mamy osobne przepisy dla szlachty, osobne dla chłopów. Prawo dla bogatych i biednych. Jednak mało kto wyznaje się na przepisach dotyczących biedaków, ponieważ ich nie stać na nasze usługi
– Luiza Chamignon z domu Louisee, prawniczka z L’Anguille

Reasumując, “Rycerze Graala” to dość nietypowy dodatek. Posiada ogrom hermetycznej wiedzy, która nie jest zazwyczaj do szczęścia potrzebna zwykłemu imperialnemu śmiertelnikowi. W przypadku jednak gdy pragniemy urozmaicić przygody wysyłając drużynę graczy poza granice Imperium – podręcznik stanowił będzie niezwykle bogate i obfite w pomysły źródło wiedzy. Dla wszystkich wahających się nad tym czy kupić czy też nie kupić, polecam przeprowadzenie sondażu wśród graczy na temat stopnia znudzenia krainą Sigmara. Jeśli tylko gracze gotowi są na wdrożenie nowości i targa nimi potrzeba poznania czegoś nowego – “Rycerze Graala” stanowić będą znakomity wybór.

Sylwek ‘orth’ Wróbel

Dziękuję wydawnictwu Copernicus Corporation za udostępnienie egzemplarza do recenzji.